پرنده سیاه مخوف ترین هواپیمای جاسوسی دنیا

لاکهید اس آر-۷۱ ، ملقب به پرنده سیاه (به انگلیسی: Blackbird) یک هواپیمای پیشرفته شناسایی دوربرد است که نزدیک به ۴۰ سال پیش در ایالات متحده آمریکا ساخته شد و با بیشینه سرعتی بالای ۳ ماخ همچنان رکورددار سریعترین هواپیمای سرنشین دار می‌باشد. این هواپیما بر پایه مدل آ-۱۲ و YF-۱۲A ساخته شد و طراحی آن مدیون کلارنس جانسون است. او به همراه تیم مهندسین، اس آر-۷۱ را به عنوان نسل بعدی هواپیمای جاسوسی یو-۲ ساختند. سرعت پرواز عادی این هواپیما ۳۳۸۰ کیلومتر در ساعت بوده و در سال ۱۹۶۲ وارد خدمت شد و مزیت این هواپیما این بود که سرعت بالایش آن را در برابر حملات موشکی ایمن می‌ساخت.

در آن زمان کلی جانسون رییس بخشی از لاکهید بود که به طراحی پروژه‌های پیشرفته می‌پرداخت (لاکهید اسکانک وورکز). هواپیمای A-۱۱ اولین هواپیمایی بود که تیم او در ۱۹۶۲ برای سیا طراحی کردند که با جایگزینی موتور J-۵۸ مدل A-۱۲ معرفی شد. نمونه رهگیر آن YF-۱۲A بود و بعدهای آ-۱۲ به عنوان هواپیمای شناسایی نیروی هوایی ایالات متحده به نام SR-۷۱ نامگذاری شد.

مشکل اصلی در طراحی این هواپیما حرارت تولید شده در سرعتهای بالا بود، در نتیجه استفاده از مواد معمول در ساخت این هواپیما میسر نبود لذا در ساخت بدنه این هواپیما از تیتانیوم وآلیاژهای تیتانیوم استفاده شد. روی بدنه تمام تیتانیوم این هواپیما با یک رنگ مخصوص جذب کننده امواج راداری پوشانده شده که باعث ایجاد خصوصیت رادارگریزی نسبی برای آن شود. مسئله جالب در مورد این هواپیما این است که در هنگام سکون روی زمین، از باکهای آن در بال، بنزین نشت می‌کرد و راه حلی نیز برای آن وجود نداشت.زیرا هیچ ماده‌ای که در حرارت۴۲۶ درجه ذوب نشود و برای آب بندی قطعات بال بکار رود یافت نشد.طول بدنهٔ هواپیما در سرعت 3 ماخ (3500 کیلومتر بر ساعت) بر اثر نیروی پیشرانهٔ قوی 32 سانتی متر افزایش پیدا میکند و هنگام فرود بر اثر انبساط و انقباض قسمت هایی از جایگاه سوخت سوراخ میشود به همین دلیل برای هر پرواز،حدود 35 ساعت کار بر روی هواپیما نیاز است.

برای دریافت هوای مورد نیاز موتورهای پرقدرت این هواپیما و همچنین تنظیم میزان ورود هوا طراحی خاصی برای ورودیهای موتور در نظر گرفته شد که شامل یک بخش مخروطی شکل است که بسته به شرایط پروازی به جلو و عقب حرکت می‌کند.

جهت مقابله با تغییرات انبساطی در حرارتهای بالا قطعات بدنه طوری ساخته شدند که روی زمین از هم کمی فاصله داشته باشند تا در پرواز و حرارتهای بالا قابلیت انبساط داشته باشند. همچنین به همین علت سوخت هواپیما روی باند نشت می‌کند لذا برای انجام ماموریتها یک پرواز کوتاه انجام داده و پس از سوختگیری هوایی به ماموریت اعزام می‌شود.

گرچه ایده‌های در طراحی هواپیما برای کاهش بازتاب راداری اتخاذ شد اما در عمل این هواپیما قابلیت رادارگریزی ندارد به طوری که از فواصل طولانی حتی توسط رادارهای کنترل هوایی قابل ردگیری است. از طرف حرارت بالای تولید شده آن را یک هدف بزرگ مادون قرمز می‌سازد. با این حال خصوصیت اصلی که آن را دربرابر تمام حملات موشکی طی ۳۵ سال خدمتش ایمن ساخت سرعت بالای آن بود. به طوری که در طی مدت خدمتش بیش از چهار هزار تلاش برای رهگیری آن شکست خورد و از ۳۲ فروند تولید شده آن هیچکدام توسط دشمن سرنگون نشدند.

این هواپیما از یک نوع بنزین هواپیما به نام JP-۷ استفاده می‌کند. این سوخت دارای درجه شعله وری بالا (۶۰ درجه سانتیگراد) است و همچنین به عنوان خنک کننده بدنه و مایع هیدرولیک موتور این هواپیما به کار می‌رود.

این هواپیما توسط دو موتور پرات اند ویتنی J۵۸ هر یک به قدرت ۳۲۵۰۰ پاند تجهیز شده است. این موتورهای برای عملکرد بلند مدت با پس‌سوز در سرعتهای بالا طراحی شده است که تنها مشابه آن را در جت مسافربری کنکورد می‌توان یافت. این موتور در سرعتهای پایین همانند یک موتور جت معمولی عمل می‌کند و در سرعتهای بالا به صورت یک رم جث عملکرد دارد. در واقع یک موتور جت که داخل یک رم‌جت کارگذاشته شده است.

اولین پرواز آن در ۲۲ دسامبر ۱۹۶۴ انجام شد.

در دهه هفتاد کنگره و نیروی هوایی در مورد هزینه بر بودن این هواپیماها تحقیقاتی انجام دادند در آن زمان بیشترین توجه روی ارتقای ب-۵۲ و بمب افکن ب-۱ بود لذا دستور به توقف این پروژه داده شد. یکی از علل این تصمیم هزینه بالای نگهداری این ناوگان بود. در حالیکه ساخت ماهواره‌های جاسوسی بسیار گرانتر است ولی در طی زمان هزینه نگهداری کمی دارد. از طرفی در آن زمان این هواپیما فاقد دیتالینک بود یعنی برای رساندن اطلاعات جمع‌آوری شده در زمان حال تجهیزاتی نداشت و پس از بازگشت به پایگاه اطلاعات دریافت می‌شد.

در سال ۱۹۹۳ آمریکا با مشکلاتی در خاورمیانه و بالکان مواجه بود لذا کنگره بازگشت این هواپیما را به خدمت تصویب و بودجه‌ای برای آن در نظر گرفت اما در عمل این اتفاق نیافت و در سال ۹۶ تصمیم به خروج این هواپیما از خدمت تا سال ۹۸ گرفته شد. یکی از دلایل این مساله حرکت به سمت هواپیماهای بدون سرنشین بود. در نتیجه در نیروی هوایی مقاوت برای بازگشت و اختصاص بودجه‌های هنگفت به این هواپیما ایجاد شده بود.

SR-۷۱A مدل اصلی تولید شده و SR-۷۱B مدل آموزشی بود.خدمه این هواپیما از دو نفر تشکیل می شود. خلبانان برای پرواز در چنین هواپیمایی نباید از ۲۵ سال کمتر و از ۳۵ سال سن بیشتر داشته باشند. همچنین خلبانان این هواپیماهای ویژه، باید برای پرواز در سرعت های هایپر سونیک آموزش های خاصی ببینند و دوره های مخصوصی را طی نمایند.

اگر به بعضی از تصاویر گرفته شده از خلبانان آن ها توجه کنید، می بینید که لباس های آنان بیشتر به لباس فضانوردان می ماند تا خلبان یک هواپیما. یکی از خلبانان این پرنده مخوف می گوید:”پرنده بسیار رامی است، البته برعکس قیافه آن. ما در شب ها، بسیاری اوقات نمی توانیم سرعت را حس کنیم چرا که همه جا تاریک است و فقط هنگامی که یک لحظه نور چراغ شهر ها را می بینیم می توانیم تشخیص دهیم که با چه سرعتی در حال پرواز هستیم و سپس، دوباره در تاریکی فرو می رویم.

این هواپیما آن چنان ارزشمند است که یک بار، برای بلک برد من اتفاقی افتاد که کنترل هواپیما از دست من خارج شده بود و در این شرایط، قانوناً تنها کاری که خلبان باید انجام دهد این است که خود را از مخمصه نجات داده و بیرون بپرد، اما من طاقت نیاوردم که چنین پرنده گران قیمتی از دست برود و به چند تکه آهن پاره تبدیل شود، بنابراین تمام تجربه پروازی خودم را به کار گرفتم و هواپیما را سالم به زمین نشاندم، کاری که می توانست به قیمت جان من و همکارم تمام شود.

الان این هواپیما خیلی کم کاربرد داره (فقط ناسا از اون برای امور آزمایشی استفاده میکنه).این هواپیما از قدرت تسلیحاتی کمی برخوردار هست و بیشتر برای امور جاسوسی هست.حداکثر سرعتش بیش از ۳٫۵ماخ هست و در رکورد سرعتی که به جا گذاشت به سرعت ۳۵۲۸KM/H رسید.